Ekolojik Haklar Nelerdir, Neden Önemlidir?

Kişilerin veya yurttaş topluluklarının iyi yaşama, geçim araçlarına ulaşma ve kent hakkını kapsayan ekolojik haklar, insanın doğayla ve kentle var olması için olmazsa olmaz haklarıdır.

Ekolojik hakların hayat bulması için yurttaşların bilgi edinme, başvuru ve katılım haklarını etkili bir biçimde kullanabilmesi gerekir.

Bu nedenle de bilgi edinme, başvuru ve katılım haklarının öğrenilmesiyle yurttaşlık bilinci, demokrasi zemininde de ekolojik hakları gelişecektir.

Bilgi Edinme Hakkı

Bilgi Edinme Hakkı, temel haklardan birisidir. Bilgi edinme hakkının özünü, herkesin “bilgiye sahip olması” özgürlüğü oluşturur. Bilgi edinme hakkının temel haklardan biri olarak sayılmasının nedeni, öteki haklardan yararlanmak için bu hakkın korunmasının gerekmesidir.

Başvuru (Dilekçe) Hakkı

Herkes çevresel ve kentsel konularda bilgi sahibi olma hakkına sahiptir. Bu nedenle de merkezi ve yerel idarelere başvuru yapılabilir. Oturduğunuz mahallede yıkılan bir binanın asbestli olup olmadığını öğrenmek,  bu yıkıma izin veren ilçe Belediyesi’nin sağlığınızı korumak için gerekli denetimleri yapıp yapmadığını  bilmek isteyebilirsiniz. Denetim yapılmıyorsa ilgili Belediye’ye başvurarak, başvuru hakkınızı kullanarak denetimler yapılmasını talep edebilirsiniz.

Katılım Hakkı

Herkesin, ülkenin yönetimine katılma hakkı vardır. Belediye Kanunu uyarınca da hemşehrilerin belediyelerin sorunlarının tespitine ve çözümüne katılması bir haktır. Herkes ikamet ettiği beldenin hemşehrisidir. Hemşehrilerin, belediye karar ve hizmetlerine katılma, belediye faaliyetleri hakkında bilgilenme hakları vardır. Örneğin, son derece tehlikeli bir kimyasal olan asbestin kullanıldığı binaların yıkımının denetimiyle ilgili Belediye Meclisi’nden bir karar çıkartılması sürecine Belediye Meclisi’ne yönelik bir başvuru yaparak katılabilirsiniz. Bunları nasıl yapabileceğiniz, aynı zamanda ekolojik haklarınızı da kullanmanızın olanağını size sağlayacaktır.

Bilgi edinme hakkına bağlı olarak, kişinin karar alma sürecine katılımı, yargısal makamlar önünde hak arama özgürlüğünü kullanmasıyla sınırlı değildir. Bilgi edinme hakkının Anayasa’nın “dilekçe ve bilgi edinme hakkı” başlığıyla siyasal haklar bölümünde tanımlanmasından da anlaşılacağı üzere, bilgi edinme ve başvuru hakkı doğrudan doğruya siyasal karar alma süreçlerine katılma hakkıyla ilgilidir.